Maliye Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Hacettepe Üniversitesi tarafından birlikte başlatılan “Sağlık Hizmetleri Finansman Yönetiminin Güçlendirilmesi ve Yeniden Yapılandırılması için Altyapı Geliştirilmesi Projesi” kapsamında 8 sağlık kuruluşu pilot hastane olarak belirlenmiştir.
Pilot uygulama hastanelerinden birisi de “Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi” dir.
Proje kapsamında olan hastanede DRG Maliyetlendirme Sorumlusu ve Bilgi İşlem Sorumlusu olarak görev yaptım. Bu konudaki eğitimlere katıldım. Hastanemizde üretilen hizmetlerin Maliyet Muhasebesi mantığı içinde gider analiz tablolarını hazırlayarak proje grubuna ulaştırdım.
DRG Projesi ile ilgili bazı bağlantılar:
•http://portal.huap.org/default.aspx
•http://www.turkmia.org/eski/kongre/konusma/ozmen.pdf
•http://www.afyondevlethastanesi.gov.tr/DRG/index.htm
Aşağıda projenin kısa tanıtımını okuyabilirsiniz. (portal.huap.org’dan alınmıştır)
1) Projenin kısa tanımı
a) Projenin Adı
b) Projenin Tanımı
c) Projenin Amaçları
d) Proje Yönetim Şeması
e) Projenin Kapsamı
f) Projenin Süresi
1- a) Projenin adı
Hacettepe Üniversitesi tarafından yürütülmekte olan araştırma projesinin tam adı “Sağlık Hizmetleri Finansman Yönetiminin Güçlendirilmesi ve Yeniden Yapılandırılması için Altyapı Geliştirilmesi Projesi”dir
1- b) Projenin Tanımı
Ülkemizde son yıllarda “Sağlıkta Yeniden Yapılanma” adı altında özetlenen ve sağlık hizmetinde performansı, hizmetin verimliliğini, kalitesinin ölçülebilirliğini ve denetlenebilirliğini öngören bir dizi çalışmalar yapılmaktadır. Sağlık hizmeti sunumuna yönelik bu tür yeni yaklaşımlar; bir yandan bu konuda istatistiksel çalışmaların ve maliyet analizlerinin yapılmasını, diğer yandan gerçekçi bir bütçeleme yapabilmek için yıllar içinde sağlık harcamalarındaki değişimin tahminini sağlayacak simülasyon sistemlerinin geliştirilmesini amaçlamakta olup, bu kapsamda yapılacak bilimsel çalışmalar, bir dizi verinin toplanmasını ve bu verilerden yararlanarak kodlama, sınıflandırma ve sağlık hizmetlerine dair fiili maliyet analizlerinin yapılmasını zorunlu kılmaktadır.
Bu yeni anlayış çerçevesinde Hacettepe Üniversitesi tarafından hazırlanarak yürütülecek olan ve detayları bu dokümanda belirtilen araştırma ve geliştirme projesine yönelik olarak Maliye Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Hacettepe Üniversitesi arasında görüş birliğine varılmış ve bir protokol düzenlenmiştir.
Bu kapsamda; sağlık kurumlarının finansman yönetiminin en önemli fonksiyonlarından olan sağlık bakım hizmetleri ödeme yöntemleri, aktivite bazlı bütçeleme ve tıbbi malzeme yönetimi ile bu alanlar için gerekli enformasyon altyapıları ile enformasyon sistemlerine yönelik olarak “Sağlık Hizmetleri Finansman Yönetiminin Güçlendirilmesi ve Yeniden Yapılandırılması için Alt yapı Geliştirilmesi” adı altında bir proje başlatılmıştır. Projenin finansmanı Maliye Bakanlığı tarafından Üniversite Bütçesine aktarılacak ödeneklerden sağlanacaktır.
1- c) Projenin Amaçları
Proje üç ana bölümden oluşmaktadır:
A. Hizmet Başına Ödeme Sisteminin Yeniden Yapılandırılması;
B. Tanı İlişkili Gruplara Dayalı Diagnosis Related Group (DRG) Önceden Belirlenmiş Vaka Başına Ödeme Sistemi ve Bütçeleme Sistemi Geliştirilmesi;
C. İlaç ve Tıbbi Malzeme Yönetimi için Altyapı Geliştirilmesi.
Projenin nihai amacı; sağlık hizmetlerinin maliyetlerinin kontrol altına alınmasını ve sağlık bakım kurumlarının verimli birer işletme olarak yönetilmesini sağlayacak finansman yönetimi yöntemleri geliştirmek için araştırma ve altyapı geliştirme çalışmaları gerçekleştirerek kamu maliyesinin güçlendirilmesine katkıda bulunmaktır.
Projenin her bir bölümüne yönelik amaçlar aşağıda verilmiştir:
A.Hizmet Başına Ödeme Sisteminin Yeniden Yapılandırılması – Sağlık hizmetlerinin ödemeleri için ülkemizde halen uygulanmakta olan Bütçe Uygulama Talimatı (BUT) Sistemi uluslararası alanda uygulanmakta olan diğer hizmet başına ödeme sistemlerinden de yararlanılarak gözden geçirilecek, hizmet başına ödeme sisteminin daha etkili ve rasyonel bir biçimde uygulanması sağlanacaktır;
B.Tanı İlişkili Gruplara Dayalı (DRG) Önceden Belirlenmiş Vaka Başına Ödeme Sistemi ve Bütçeleme Sistemi Geliştirilmesi – Yatarak tedavi gören hastalara verilen sağlık hizmetlerinin ödemelerinde tüm finansal riskleri geri ödeme kurumlarına yükleyen hizmet başına ödeme sisteminden finansal risklerin sağlık hizmeti veren kurumlarla paylaşılmasını sağlayan ve giderek artan bir biçimde pek çok ülkenin ulusal sağlık sistemlerinde uygulanmakta olan vaka başına ön ödeme sistemine geçilmesi sağlanacaktır. “Tanı İlişkili Gruplara Dayalı (DRG)” bir ön-ödeme ve bütçeleme sistemine geçilmesi, sağlık hizmeti veren kurumların da verimli bir işletme olarak yönetilmelerini teşvik edecektir;
C.İlaç ve Tıbbi Malzeme Yönetimi için Altyapı Geliştirilmesi – Geri ödeme kurumları ile sağlık hizmeti veren kurum ve kuruluşlar için en önemli maliyet kalemlerinden birini oluşturan ilaç, tıbbi sarf malzemesi ve tıbbi cihazların satın alınması, stok yönetimi, fatura edilmesi gibi temel tıbbi malzeme yönetimi süreçlerinin etkin ve verimli bir şekilde yönetilebilmesi için gerekli enformasyon sistemlerinin kurulabilmesi için gerekli altyapı çalışmaları gerçekleştirilecektir.
1- d) Proje yönetim şeması
Saha Çalışmaları (Pilot Hastaneler) Yönetim Şeması
1- e) Projenin Kapsamı
Belirlenen amaçlara uygun olarak Proje’nin her bir bölümü kapsamında ulaşılması gereken sonuçlar aşağıda belirtilmiştir:
A) Hizmet Başına Ödeme Sisteminin Yeniden Yapılandırılması
A.1 BUT’da yer alan sağlık hizmetleri listesi, uluslararası standartlara göre gözden geçirilerek yeniden hazırlanmış olacaktır.
A.2 BUT’da yer alacak sağlık hizmetlerinin fiyatlandırılabilmesi için, her hizmetin birbirlerine göre göreceli maliyetlerinin esas alınacağı bir “Katsayı ve Parasal Dönüştürme Faktörü Sistemi” geliştirilmiş olacaktır.
A.3 BUT’da yer alacak tanısal tetkiklerin gereğinden fazla yapılıp fatura edilmesini önlemek için gerekli idari ve tıbbi kurallar geliştirilmiş olacaktır.
A.4 BUT’da yer alan sağlık hizmetlerinin ödemeleri ile ilgili kurallar, yoruma neden olmayacak ve enformasyon sistemleri tarafından işlenebilecek şekilde yeniden tanımlanmış olacaktır.
A.5 Yeni geliştirilecek fiyatlandırma sistemi ile her mali yıl başında öngörülecek fiyatların bütçeye etkisinin tahmin edilebilmesi için bir “Simülasyon Sistemi” geliştirilmiş olacaktır.
A.6 BUT’da yer alan ilaç, ortez, protez, tıbbi sarf malzemesi gibi diğer ödeme kalemleri uluslararası standartlara uygun bir şekilde sınıflandırılmış olacaktır.
A.7 BUT’da yer alan hastalık tanılarında ICD-10-AM dört basamak kodlarının ülke çapında kullanılmasının başlatılması için gerekli alt yapı çalışmaları yapılmış olacaktır.
A.8 Sistemin idamesi için gerekli kurumsal mekanizmalar tasarlanmış, gereken yasal düzenlemeler tespit edilmiş olacaktır.
A.9 Sistemin desteklenmesi için gerekli elektronik kaynaklar ve enformasyon sistemleri geliştirilmiş ve kurulmuş olacaktır.
A.10 Hizmet başına ödeme sisteminin yeniden yapılandırılması çalışmaları için tanıtım faaliyetleri yapılacaktır.
B) Tanı İlişkili Gruplara Dayalı Vaka Başına Ödeme ve Bütçeleme Sistemi Geliştirilmesi
B.1 Tanı İlişkili Gruplara Dayalı bir önceden ödeme sistemine geçmek için farklı DRG sistemlerinin incelenerek, seçilecek DRG sistemine dayalı bir Ulusal DRG sistemi geliştirmenin gerekliliklerinin belirlenmesi için benzerlik-farklılık analizleri yapılmış olacaktır.
B.2 Seçilecek DRG sisteminin HÜH’de pilot uygulaması yapılmış olacaktır.
B.3 Farklı kurumlara bağlı ve farklı maliyet yapılarına sahip 8 hastane seçilerek Ulusal DRG sistemi geliştirilmiş olacaktır.
B.4 Dört basamaklı ICD-10-AM hastalık kodlamaları uygulamasının ülke çapında yaygınlaştırılabilmesi için altyapı çalışmaları tamamlanmış olacaktır.
B.5 Geliştirilecek Ulusal DRG sistemine uygun bir DRG Yönetim yazılımı geliştirilmiş olacaktır.
B.6 Tanı ve cerrahi girişim kodlamalarının kolay ve hatasız bir şekilde yapılabilmesini sağlamak amacıyla kod bulma yazılımı geliştirilmiş olacaktır.
B.7 Sağlık hizmetlerinin ödenmesi ve hastane bütçelerinin hazırlanması için DRG’lere dayalı ödeme ve bütçe hazırlama modelleri geliştirilmiş, gereken yasal düzenlemeler tespit edilmiş olacaktır.
B.8 Sağlık hizmetlerinin yönetilmesi için gerekli enformasyonun elde edilmesini sağlamak amacıyla Ulusal DRG verilerinin toplanmasını ve analiz edilmesini sağlayacak bir yönetim enformasyon sistemi kurulmuş olacaktır.
C) İlaç ve Tıbbi Malzeme Yönetimi için Altyapı Geliştirilmesi
C.1 Tıbbi malzeme yönetimi süreçlerinin elektronik ortamda yürütülebilmesi için gerekli uluslararası standartlar belirlenerek uygulamaya konulmuş olacaktır.
C.2 Ülkemizde ruhsatlandırılan tüm ilaçlar ile bu ilaçları üreten ve/veya ithal eden firmalar ile ilgili temel bilgileri içeren bir “Ulusal İlaç Bilgi Bankası” kurulacak ve anılan bankanın idamesi için gerekli enformasyon sistemleri geliştirilecektir.
C.3 Ülkemizde sağlık kurumlarının satın alacakları tüm tıbbi sarf malzemesi ve cihazların tanımlarının, bu cihaz ve malzemelerin üretimini, alım ve satımını yapan gerçek ve tüzel kişilere ilişkin bilgilerin kaydedilip izleneceği bir “Tıbbi Sarf Malzemesi ve Cihaz Bilgi Bankası” kurulacak ve bu bilgi bankasının idame edilmesini sağlayacak enformasyon sistemleri geliştirilecektir.
C.4 Sistemin idamesi için gerekli kurumsal mekanizmalar tasarlanacak ve gereken yasal düzenlemeler tespit edilecektir.
1- f) Projenin Süresi
Proje kapsamında verilecek hizmetlerin toplam 19 ay içinde tamamlanması öngörülmektedir. Her bir bölüm için öngörülen süreler aşağıda belirtilmiştir:
* Hizmet Başına Ödeme Sisteminin Yeniden Yapılandırılması
* Tanı İlişkili Gruplara Dayalı Diagnosis Related Group (DRGs) Vaka Başına Ödeme Sistemi ve Bütçeleme Sistemi Geliştirilmesi
* İlaç ve Tıbbi Malzeme Yönetimi için Altyapı Geliştirilmesi
Projenin bitiş tarihi 31 Aralık 2006’dır.